Class 5

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 25 मालतीची चतुराई Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 25 मालतीची चतुराई

5th Standard Marathi Digest Chapter 25 मालतीची चतुराई Textbook Questions and Answers

1. खालील प्रशनांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
मालतीला कोणत्या गोष्टीचे नवल वाटले?
उत्तरः
शेतावरून घरी आल्यावर मलण्णाने बैलांना घरी आणून गोठ्यात बांधले. त्यांना चारा, पाणी दिले. अतिश्रमाने थकून मलण्णा लवकर झोपला. सकाळी लवकर उठला. बाहेर जाताच त्याला गोठ्यात एकच बैल दिसला. दुसरा बैल कुठे गेला? मलण्णाने घाबरून मालतीला विचारले. मालतीला बैल नाहीसा झाल्याचे कळले, तेव्हा तिला या गोष्टीचे नवल वाटले.

प्रश्न (आ)
मलण्णा, डोक्याला हात लावून का बसला?
उत्तरः
मलण्णा व मालती एक गरीब शेतकरी जोडपे होते. या जोडप्याचा, गोठ्यात बांधलेल्या दोन बैलांपैकी एक बैल नाहीसा झाला होता. त्यांनी गावभर त्या बैलाचा शोध घेतला; पण त्यांना बैल मिळाला नाही. मलण्णा तर खूपच निराश झाला. काय करायचे? एकाच बैलावर शेती कशी करायची? या विचाराने मलण्णा डोक्याला हात लावून बसला.

प्रश्न (इ)
बैल चोरणारा माणूस मनातून का घाबरला?
उत्तर:
बैल चोरी झाला म्हणून मालती व मलण्णा दोघांनीही तालुक्याला जाऊन गुरांच्या बाजारातून बैल खरेदी करण्याचे ठरवले. गुरांच्या बाजारात फिरता फिरता मालतीला त्यांचा हरवलेला बैल दिसला; दोघेही बैलाजवळ आले. आपला बैल म्हणून मालतीने त्याला आंजारले, गोंजारले. “या माणसाने आमचा बैल चोरला,” असे म्हणत तिने आरडाओरडा करायला सुरुवात केली. आपली चोरी आता उघडी पडेल या विचाराने बैल चोरणारा माणूस मनातून घाबरला.

प्रश्न (ई)
मालतीने युक्ती करायचे का ठरवले?
उत्तरः
मालतीने आरडाओरडा करायला सुरुवात केली तेव्हा चोरानेही कांगावा केला की, मी तुमचा बैल कशाला घेऊ? मी या बैलाला लहानाचा मोठा केलाय. हा माझाच बैल आहे. मालतीच्या लक्षात आले की, चोर सहजासहजी आपल्याला बैल देण्यास तयार होणार नाही. म्हणून तिने बैल मिळवण्यासाठी युक्ती करायचे ठरवले.

प्रश्न (उ)
मालतीने कोणती युक्ती केली?
उत्तर:
गुरांच्या बाजारात मालती-मलण्णाला त्यांचा चोरलेला बैल दिसला. चोराला सांगूनही तो चोरीची कबुली दयायला तयार होईना, तेव्हा मालतीने झटकन बैलाच्या डोक्यावर हात ठेवला व त्याला प्रश्न विचारला, “सांग बरं, याचा कोणता डोळा अधूआहे, डावा की उजवा?” चोर म्हणाला, “माझ्या बैलाचा डावा डोळा अधूआहे.” यावर मालतीने ते तपासून घेऊ, असे चोराला म्हटले आणि चोर त्यात अडकला. कारण मालतीच्या बैलाचे दोन्ही डोळे चांगले होते. चोर पकडण्यासाठी मालतीने ही युक्ती केली.

प्रश्न (ऊ)
चोराची भंबेरी का उडाली?
उत्तर:
मालतीची युक्ती कामी आली आणि चोराची लबाडी उघड झाली. चोराने खोटेपणाने सांगितले की, “माझ्या बैलाचा डावा डोळा अधू आहे.” पण प्रत्यक्षात मात्र मालतीच्या बैलांचे दोन्ही डोळे चांगले होते. अशाप्रकारे लोकांसमोर चोराची लबाडी उघडकीस आल्यामुळे चोराची भंबेरी उडाली.

2. रिकाम्या जागा भरा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जागा भरा.
(अ) मालती ………….. बाहेर आली.
(आ) एका बैलावर ……….. कशी करायची?
(इ) तेवढ्यात मालतीला त्यांचा ……………… बैल दिसला.
(उ) बैलाभोवती लोकांची ………………….. जमली.
(ऊ) सगळ्यांनी मालतीच्या …………. कौतुक केले.
उत्तर:
(अ) झटकन
(आ) नांगरणी
(इ) हरवलेला
(उ) गर्दी
(ऊ) चतुराईचे

3. पटकन, झटकन यासारखे आणखी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
पटकन, झटकन यासारखे आणखी शब्द लिहा.
उत्तर:

1. खटकन
2. चटकन
3. गटकन
4. मटकन
5. सटकन

4. आरडाओरडा, सहजासहजी, भाजीभाकरी हे जोडशब्द आलेली पाठातील वाक्ये लिहा.

प्रश्न 1.
आरडाओरडा, सहजासहजी, भाजीभाकरी हे जोडशब्द आलेली पाठातील वाक्ये लिहा.
उत्तरः
1. “या माणसाने आमचा बैल चोरला,” असे म्हणत तिने आरडाओरडा करायला सुरुवात केली.
2. हा चोर आपला बैल सहजासहजी देणार नाही.
3. त्याची पत्नी मालती हिने भाजीभाकरी केली होती.

5. मालतीच्या चतुराईचे सर्वांनी कौतुक केले. तुमच्या/मित्राच्या/मैत्रिणीच्या चतुरपणाचे कौतुक कधी झाले आहे का? घरी व वर्गात सांगा.

प्रश्न 1.
मालतीच्या चतुराईचे सर्वांनी कौतुक केले. तुमच्या/मित्राच्या/मैत्रिणीच्या चतुरपणाचे कौतुक कधी झाले आहे का? घरी व वर्गात सांगा.

6. खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द पाठात शोधून लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांचे विरुद्धार्थी शब्द पाठात शोधून लिहा.
(अ) खरेदी
(आ) लहान
(इ) डावा
उत्तरः
(अ) विक्री
(आ) मोठा
(इ) उजवा

7. खालील शब्द असेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द असेच लिहा.
दोन्ही, गोष्टी, विक्री, निरीक्षण, गर्दी, स्त्री.

उपक्रम:

आतापर्यंतच्या पाठांत आलेले जोडशब्द शोधा. ते ‘माझा शब्दसंग्रह’ वहीत लिहा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 25 मालतीची चतुराई Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एक-दोन शब्दात उत्तरे लिहा.

1. शेतकऱ्याचे नाव काय होते?
2. शेतकऱ्याच्या पत्नीचे नाव काय होते?
3. मलण्णाकडे किती बैल होते?
4. मलण्णाने बैलांना काय दिले?
5. जनावरांच्या बाजाराला काय म्हणतात?
6. बाजारात जनावरांची काय सुरू होती?
7. मलण्णा-मालतीने बैलाचा शोध कुठे घेतला?
8. चोराने बैलाचा कोणता डोळा अधू आहे असे सांगितले?
9. चोराला कोणाच्या ताब्यात दिले?

उत्तर:

1. मलण्णा
2. मालती
3. दोन
4. चारा-पाणी
5. गुरांचा बाजार
6. खरेदी-विक्री
7. गावभर
8. डावा
9. पोलिसांच्या

प्रश्न 2.
रिकाम्या जागा भरा.

1. दोन्ही बैलांना ………………….. बांधले.
2. मीच याला लहानाचा मोठा केला असा तो ……………. करू लागला.
3. त्याच्या मनात …………. निर्माण झाला.
4. लोकांसमोर चोराची …………. उघडकीस आली.
5. चोराला पोलिसांच्या …………… दिले.

उत्तर:

1. गोठ्यात
2. कांगावा
3. गोंधळ
4. लबाडी
5. ताब्यात

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
मालतीने मलण्णाला शेतातून आल्यावर काय खायला दिले?
उत्तर:
मालतीने मलण्णाला शेतातून आल्यावर भाजीभाकरी खायला दिली.

प्रश्न 2.
सकाळी लवकर उठल्यावर मल्लण्णाने काय पाहिले?
उत्तरः
सकाळी लवकर उठल्यावर मलण्णाने पाहिले की, गोठ्यात एकच बैल आहे.

प्रश्न 3.
बैल खरेदी करण्यासाठी मालती व मलण्णा कोठे गेले?
उत्तर:
बैल खरेदी करण्यासाठी मालती व मलण्णा तालुक्याला गुरांच्या बाजारात गेले.

प्रश्न 4.
मालती व मलण्णाला त्यांचा बैल कुठे दिसला?
उत्तर:
मालती व मलण्णाला त्यांचा बैल तालुक्याला गुरांच्या बाजारात दिसला.

प्रश्न 5.
मालतीने आरडाओरडा का केला?
उत्तर:
मालतीने आरडाओरडा केला, कारण तिने आपल्या हरवलेल्या बैलाला ओळखले.

प्रश्न 6.
बैल चोरणाऱ्याने कशाप्रकारे कांगावा केला?
उत्तरः
“तुमचा बैल मी कशाला घेऊ?” हा माझाच बैल आहे. मीच याला लहानाचा मोठा केला आहे.’ अशाप्रकारे बैल चोरणाऱ्याने कांगावा केला.

प्रश्न 7.
मालतीने बैल चोरणाऱ्याला कोणता प्रश्न विचारला?
उत्तर:
“सांग बरं, याचा कोणता डोळा अधू आहे, डावा की उजवा?’ हा प्रश्न मालतीने बैल चोरणाऱ्याला विचारला.

प्रश्न 8.
लोकांसमोर कोणती गोष्ट उघड झाली?
उत्तरः
लोकांसमोर चोराची लबाडी उघड झाली.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
मालती व मलण्णा घरी आनंदाने का आले?
उत्तरः
मालतीने केलेल्या युक्तीमुळे चोरी पकडल्याबरोबर चोराची भंबेरी उडाली. सगळ्यांनी मालतीच्या चतुराईचे कौतुक केले आणि चोराला पोलिसांच्या ताब्यात दिले. आपला चोरीला गेलेला बैल, चतुराईने मिळाल्यामुळे मालती मलण्णा घरी आनंदाने आले.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

1. कंसातील वाक्प्रचारांचा खालील वाक्यात उपयोग करून वाक्य पुन्हा लिहा. (भंबेरी उडणे, डोक्याला हात लावणे, अंजारणे गोंजारणे, कांगावा करणे, थकून जाणे, लबाडी करणे)

प्रश्न 1.
खूप वर्षांनी पाहिलेल्या नातवाला आजीने प्रेमाने थोपटले
उत्तरः
खूप वर्षांनी पाहिलेल्या नातवाला आजीने प्रेमाने अंजारले गोंजारले.

प्रश्न 2.
भुकंपामुळे झालेले नुकसान पाहून भुकंपग्रस्त विचारात पडले.
उत्तरः
भुकंपामुळे झालेले नुकसान पाहून भुकंपग्रस्तांनी डोक्याला हात लावला.

प्रश्न 3.
पोलिसांनी पकडलेला चोर मी चोरी केलीच नाही, असे खरे बोलण्याचा आव आणू लागला.
उत्तरः
पोलिसांनी पकडलेला चोर मी चोरी केलीच नाही, असा कांगावा करू लागला.

प्रश्न 4.
अचानक पाहुणे आल्याने आई खूप गोंधळून गेली.
उत्तरः
अचानक पाहुणे आल्याने आईची भंबेरी उडाली.

प्रश्न 5.
व्यापारी जास्त पैसा मिळवण्याच्या नादात नेहमीच खोटपणा करतात.
उत्तरः
व्यापारी जास्त पैसा मिळवण्याच्या नादात नेहमीच लबाडी करतात.

प्रश्न 6.
दिवसभर नृत्याचा सराव करून मुले दमून गेली.
उत्तरः
दिवसभर नृत्याचा सराव करून मुले थकून गेली.

प्रश्न 7.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. चतुराई
2. पाणी
3. पत्नी
4. झोप
5. नवल
6. शोध
7. झटकन
8. सुरुवात
9. कौतुक
10. गोंधळ
11. आनंद
12. मन
13. भांडण
14. युक्ती
15. बैल
16. डोळा
17. लबाडी

उत्तरः

1. चातुर्य
2. जल
3. बायको
4. निद्रा
5. आश्चर्य
6. तपास
7. पटकन
8. आरंभ
9. स्तुती
10. गडबड
11. हर्ष
12. चित्त
13. वाद
14. शक्कल
15. वृषभ
16. नेत्र
17. फसवणूक

प्रश्न 8.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. सकाळ
2. लवकर
3. बाहेर
4. हरवणे
5. सुरुवात
6. लक्ष
7. गर्दी
8. माझा
9. विचार
10. चांगले
11. कौतुक
12. आनंद
13. घाबरट
14. गोंधळ
15. उघडे
16. डावा

उत्तरः

1. संध्याकाळ
2. उशिरा
3. आत
4. मिळणे/सापडणे
5. शेवट
6. दुर्लक्ष
7. पांगापांग
8. तुझा
9. अविचार
10. वाईट
11. निंदा
12. दुःख
13. धीट
14. शांतता
15. बंद
16. उजवा

प्रश्न 9.
लिंग बदला.

1. शेतकरी
2. पत्नी
3. बैल
4. स्त्री

उत्तर:

1. शेतकरीण
2. पती
3. गाय
4. पुरुष

प्रश्न 10.
वचन बदला.

1. घर
2. गोठा
3. बैल
4. काम
5. अंथरूण
6. गोष्ट
7. गाव
8. तालुका
9. जनावर
10. युक्ती
11. डोळा
12. मन
13. भांडण
14. हात
15. लबाडी

उत्तरः

1. घरे
2. गोठे
3. बैल
4. कामे
5. अंथरुणे
6. गोष्टी
7. गावे
8. तालुके
9. जनावरे
10. युक्त्या
11. डोळे
12. मने
13. भांडणे
14. हात
15. लबाड्या

मालतीची चतुराई Summary in Marathi

पदयपरिचय:

मलण्णा व मालती हे गरीब शेतकरी जोडपे. त्यांचा एक बैल चोरीला गेला. आठवड्याच्या बाजारात मालतीने तो बैल चतुराईने कसा मिळवला याचे वर्णन या पाठात आले आहे.

शब्दार्थ:

1. गोठा – गुरे बांधण्याची जागा – (shed for cattle)
2. चारा – पशुपक्ष्यांचे अन्न (fodder)
3. दमणे – थकणे (tired)
4. बैल – वृषभ (a bull)
5. झटकन – लवकर (quickly)
6. नवल – आश्चर्य (a wonder)
7. शोध – चौकशी (inquiry)
8. गुरे – गाय, बैल इ. जनावरे (a cattle)
9. बाजार – मंडई (a market)
10. खरेदी – विकत घेणे (purchase)
11. युक्ती – क्लृप्ती (an idea)
12. अधू – अपंग (handicap)
13. चतुराई – चातुर्य (cleverness)
14. कौतुक – आश्चर्य (surprise)
15. भंबेरी – गोंधळ (disorder)
16. तालुका – जिल्ह्याचा एक भाग (a subdivision of a district)
17. कांगावा – उगाच केलेला आरडा ओरडा (a false uproar)
18. लबाडी – खोटेपणा (a fraud)
19. नांगरणी – जमीन उकरणे (ploughing)

albharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 19 अनुभव-२ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 19 अनुभव-२

5th Standard Marathi Digest Chapter 19 अनुभव-२ Textbook Questions and Answers

1. थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
आईला पाहताच मुलगा धावत का गेला?
उत्तर:
मुलाला आईच्या हातात दोन मोठ्या पिशव्या दिसल्या. त्या जड असाव्यात असे त्याला वाटले. आईला मदत करावी या विचाराने आईला पाहताच मुलगा धावत गेला.

प्रश्न (आ)
आईचे हात कशामुळे लालेलाल झाले होते?
उत्तर:
आईच्या हातात दोन वजनदार पिशव्या होत्या. बराच वेळ त्या हातात धरल्याने ओझ्यामुळे आईचे हात लालेलाल झाले होते.

प्रश्न (इ)
आईला बरे का वाटले?
उत्तर:
आई दोन हातात वजनदार पिशव्या घेऊन एकटीच आली. तिचे हात त्या ओझ्यामुळे लालेलाल झाले होते. बराच वेळ ती स्वत:चे हात दाबत होती. आईच्या हातातील एक पिशवी मुलाने घेतल्यामुळे तिचे ओझे कमी झाले म्हणून तिला बरे वाटले.

प्रश्न (ई)
मुलाने किराणा सामान केव्हा आणायचे ठरवले? का?
उत्तर:
ज्या दिवशी शाळेला सुट्टी असेल तेव्हा किराणा सामान आणायला जायचे, असे मुलाने ठरवले. ज्यामुळे आईला पिशव्या उचलाव्या लागणार नाहीत.

2. खालील शब्दांत शरीराचे भाग असणारे शब्द शोधा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांत शरीराचे भाग असणारे शब्द शोधा.
उत्तर:

1. पाठवणी
2. यजमान
3. आगबोट
4. तोंडपाठ
5. पोटपूजा
6. पायपुसणी
7. गालबोट
8. नाकतोडा

3. खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.
सुट्टी, हुश्श, चक्कर, लख्ख, बग्गी, गच्च, सज्जन, लठ्ठ, उड्डाण, अण्णा, पत्ता, कथ्थक, जिद्द, घट्ट, अन्न, गप्पा, झिम्मा, अय्या, गल्ली, सव्वा.

4. विरुद्ध अर्थाचे शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
विरुद्ध अर्थाचे शब्द लिहा.
(अ) मोठे ×
(आ) हसणे ×
(इ) जड ×
(ई) खाली ×
(उ) जाणे ×
(ऊ) सांडणे ×

5. खालील शब्दात लपलेले शब्द शोधा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दात लपलेले शब्द शोधा.
उत्तर:
(अ) सामानाला – माना, नाला, नामा, मासा, माला
(आ) बाजारात – बात, रात, बाजा, राबा, राजा
(इ) चाललीस – चाल, लली, लस, सल
(ई) मनापासून – सून, मन, पाना, पान

6. तुम्ही आईला कोणकोणत्या कामात मदत करता?

प्रश्न 1.
तुम्ही आईला कोणकोणत्या कामात मदत करता?
उत्तर:
आम्ही आईला अनेक कामात मदत करतो.
घरकाम –
1. कपड्यांच्या घड्या करणे.
2. पुस्तके कप्प्यात ठेवणे
3. आपल्या चप्पल/बूट व्यवस्थित ठिकाणी ठेवणे.

बाहेरील काम –
1. इस्त्रीचे लहान कपडे आणणे
2. बँकेत चेक टाकणे
3. वाण्याकडे यादी देणे इत्यादी
4. दळण टाकणे/आणणे.

7. तुमच्या घराजवळील किराणामालाच्या दुकानात जा. तेथील वस्तूंची यादी करा व ती पुढील रकान्यात लिहा.

प्रश्न 1.
तुमच्या घराजवळील किराणामालाच्या दुकानात जा. तेथील वस्तूंची यादी करा व ती पुढील रकान्यात लिहा.
उत्तर:

8. जोड्या लावा.

प्रश्न 1.
पुढील जोड्या लावा.

उत्तर:

9. कंसातील योग्य शब्द निवडून खालील वाक्ये पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
कंसातील योग्य शब्द निवडून खालील वाक्ये पूर्ण करा.
(असतो, हळूहळू, शाळा, लवकर, पडली)
(अ) संजू ………………….” उठतो.
(आ) गोगलगाय …………… चालते.
(इ) हा बंगला नेहमी बंद ………………..
(ई) ………………….. वेळेवर भरते.
(उ) यावर्षी खूप थंडी ………………. .

उपक्रम:

प्रश्न 1.
आईविषयी एखादी कविता मिळवा. पाठ करा व वर्गात म्हणून दाखवा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 19 अनुभव-२ Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
आईकडे बघून मुलाला काय जाणवले?
उत्तर:
आईकडे बघून मुलाला जाणवले, की तिच्या हातातील पिशव्या खूप जड असाव्यात.

प्रश्न 2.
आईच्या हातातील पिशव्यांमध्ये काय होते?
उत्तर:
आईच्या हातातील पिशव्यांमध्ये महिन्याभराचं किराणा सामान होते.

प्रश्न 3.
मुलाने काळजीने आईला काय विचारले?
उत्तर:
“आई तू दर महिन्याला एवढं ओझं एकटीच घेऊन येतेस?”

प्रश्न 4.
पुढच्यावेळी आईबरोबर सामान आणायला कोण जाणार होते?
उत्तरः
पुढच्या वेळी आईबरोबर सामान आणायला मुलगा जाणार होता.

एक ते दोन शब्दात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
1. मुलगा कुठे निघाला होता?
2. आईच्या पिशवीत काय होते?
3. आईचे हात कसे झाले होते?
उत्तरः
1. घरी
2. किराणा सामान
3. लालेलाल

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
आईबरोबर सामान आणायला गेल्याने मुलाला काय फायदा होणार होता?
उत्तर:
आईबरोबर सामान आणायला गेल्याने आईला तिच्या कामात मदत होणार होती व मुलाचे व्यवहारज्ञानही वाढणार होते.

प्रश्न 2.
तुम्ही आईला आणखी कोणत्या कामात मदत करू शकाल? ती कशी?
उत्तर:
सणावाराला किंवा घरात कुठला कार्यक्रम असेल तेव्हा घर स्वच्छ करण्यासाठी, सजवण्यासाठी आम्ही आईला मदत करू, तिच्या बरोबर बाजारात जाऊन भाजी घेण्यास, भाजी निवडण्यास आम्ही आईला मदत करू.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

1. वाक्प्रचाराचा अर्थ सांगा व वाक्यात उपयोग करा.

प्रश्न 1.
गाठणे – एखादयाजवळ पोहोचणे
उत्तर:
पोलिसांनी चोराला गाठले.

प्रश्न 2.
भाव गगनाला भिडणे – खूप महागाई होणे.
उत्तर:
सोन्याचे भाव दिवसेंदिवस गगनाला भिडत आहेत.

प्रश्न 3.
हुश्श करणे – मोकळा श्वास घेणे.
उत्तर:
वर्षभराची कामे पूर्ण झाल्यावर शिक्षकांनी हुश्श केले.

प्रश्न 4.
खालील शब्दात लपलेले शब्द शोधा.
उत्तर:

1. वारसदार – दार, वारस, वार, वास, रस, सर
2. हिरवागार -हिरवा, गार, वार, रवा
3. समाहार – हार, मार, सहा, रस
4. व्यवहारज्ञान – वन, ज्ञान, व्यवहार, वर

अनुभव-२ Summary in Marathi

पदयपरिचय:

आईबद्दलची काळजी आणि मुलाचा समजुतदारपणा या पाठात सांगितला आहे.

शब्दार्थ:

1. शाळा – विदयालय (school)
2. घर – राहण्याचे ठिकाण (house)
3. पिशव्या – (bags)
4. सामान – माल (goods)
5. किराणा सामान – वाण्याकडून घेतलेले सामान (grocery)
6. दुकान – (a shop)
7. दमणे – थकणे – (to tired)
8. बाजार-हाट – (market)
9. ओझं – (burden)
10. काळजी – चिंता – (worry)
11. व्यवहारज्ञान – (practical knowledge)
12. जड – वजनदार – (heavy)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 22 वाचूया लिहूया Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 22 वाचूया लिहूया

5th Standard Marathi Digest Chapter 22 वाचूया लिहूया Textbook Questions and Answers

प्रश्न 1.
चित्र पाहा व त्याविषयी माहिती लिहा.


उत्तर:
1. गुलाबाला ‘फुलांचा राजा’ म्हणतात. गुलाब अनेक रंगांचे असतात. गुलाबाच्या फुलांना मोहक सुगंध असतो. गुलाब फुलाचा उपयोग गुलाबपाणी, वेगवेगळ्या प्रकारची सुगंधी द्रव्ये, गुलकंद बनवण्यासाठी होतो. गुलाबाशी संबंधित व्यवसाय म्हणजे गुलाबपाणी तयार करणे, गुलकंद तयार करणे, गुलाबापासून सुगंधी द्रव्ये तयार करणे इ. होत.

2. मला मोर खूप आवडतो. तो खूप सुंदर दिसतो. त्याचा रंगीबेरंगी पिसारा पाहत राहवेसे वाटते. मोर आपला राष्ट्रीय पक्षी आहे. मोराचा निळा रंग एवढा वेगळा आहे की त्याला इंग्लिशमध्ये ‘peacock blue’ व मराठीत ‘मोरपिशी रंग’ असे म्हंटले जाते. भारतात गुजरात व राजस्थान राज्यात मोरांची संख्या लक्षणिय आहे. मोराच्या मादीला मराठीत लांडोर असे म्हणतात. मोराला पावसाळा फार आवडतो. आकाशात काळे ढग जमले की तो ‘म्याओ म्याओ’ ओरडतो आणि आपला सुंदर पिसारा फुलवून थुई, थुई नाचू लागतो. मोराला शेतकऱ्यांचा मित्र म्हणतात, कारण तो शेतातील किटक व साप खातो, तसेच तो दाणेही खातो.

3. दिवाळी हा संपूर्ण भारतात साजरा होणारा सण आहे. दिव्यांचा सण म्हणून याला ‘दिवाळी’ किंवा ‘दीपावली’ असे म्हणतात. दिवाळीत दारात कंदील लावले जातात, रांगोळी काढली जाते. सगळीकडे लाल दिव्यांची रोषणाई असते. वेगवेगळ्या आकाराची, प्रकारची मिठाई, आकर्षक कपडे व फटाके हे दिवाळी सणाचे विशेष आहे. धनत्रयोदशी, लक्ष्मीपूजन, भाऊबीज आणि पाडवा असे चार दिवस दिवाळी सण साजरा केला जातो.

4. बागा अथवा उदयाने ही मुलांसाठी व वृद्धांसाठी विरंगुळ्याची स्थाने आहेत. उदयानात मुलांसाठी खेळायला घसरगुंडी, सी-सॉ, झोपाळा यांसारखी खेळण्याची साधने असतात. वृद्धांना आरामात बसण्यासाठी बाके असतात. बागेत सगळीकडेच हिरवळ तसेच झाडेच झाडे असल्यामुळे येथील हवा शुद्ध असते. बागेतील संपूर्ण परिसर शांत, डोळ्यांना सुखावणारा असतो. लहान मुलांची तर जणू येथे मौजच असते. उदयानांना ‘शहरी फुफ्फुसं’ (Lungs) असे म्हटले जाते.

5. कुत्रा हा इमानदार प्राणी आहे तो पाळीव प्राणी आहे. याच्या अनेक जाती-प्रजाती आहेत. कुत्रा हा खरंतर मांसाहारी प्राणी पण तो शाकाहारी आवडीने खातो. कुत्रा आपल्या मालमत्तेचे व आपले रक्षण करतो. कुत्र्यांच्या इमानदारीचा उपयोग मोठमोठे गुन्हेगार शोधण्यासाठीही केला जातो. कुत्रा हा मानवप्रिय प्राणी आहे.

6. जत्रा म्हणजे एखादया उत्सवप्रसंगी भरवण्यात आलेला मेळा. या मेळ्यात अनेक माणसे, फेरीवाले, काम करणारे, व्यापारी इ. असतात. रात्री जत्रेत आणखी मजा येते. विद्युत रोषणाईने भरलेले चक्र, पाळणे, चक्राकार फिरणारे पाळणे (Jaint wheel, mery-go round) पाहण्यासारखे असते. दूरदूरची माणसे इथे येऊन फळे, वस्त्रे, दागिने, गृहोपयोगी वस्तू, इतर काही विशेष वस्तूंची व खाण्याच्या पदार्थांची खरेदी करतात. जत्रेचा लहान मुले मनमुराद आनंद लुटत असतात. पारंपारिक जत्रा जरी वर्षातून एकदाच भरत असली तरी (fun-fair) मात्र नियमितपणे सर्वत्र भरत असतात.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 22 वाचूया लिहूया Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एक-दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.

1. मला फळांचा राजा म्हणतात.
2. आंब्याच्या रसाला काय म्हणतात?
3. आब्यांच्या झाडांच्या बागेला कायं म्हणतात?
4. ख्रिश्चन बांधव प्रभू येशूच्या जन्मदिवसाला काय म्हणतात?
5. ख्रिसमस च्या शुभेच्छा देताना ख्रिश्चन बांधव काय म्हणतात?
6. मुलांच्या मनातील इच्छा कोण पूर्ण करतो?
7. मी आहे एक दुचाकी, जिला लागत नाही कोणते इंधन ओळखा पाहू मी कोण?
8. मी केवळ पाण्यातच राहू शकतो, म्हणून मला जलचर म्हणतात, सांगा पाहू मी कोण?
9. मासा पोहताना कशाचा वापर करतो?
10. मासा कोणाचे अन्न आहे?
11. डोक्यावर तुरा अनंगीत पिसारा, ओळखा पाहू मी कोण?
12. माझ्यापासून बनतो गुलकंद, सांगा मी कोण?

उत्तरः

1. आंबा
2. आमरस
3. आमराई
4. नाताळ
5. मेरी ख्रिसमस
6. सांताक्लॉज
7. सायकल
8. मासा
9. शेपूट, पर
10. मानवाचे
11. मोर
12. गुलाब

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
आंबा पिकला की काय होते?
उत्तर:
आंबा पिकला की आंब्याचा रंग बदलून त्याला छान वास येतो व तो चवीला गोड लागतो.

प्रश्न 2.
आंब्याच्या वेगवेगळ्या जातींची नावे लिहा?
उत्तर:
हापूस, पायरी, केशर, खोक्या, गोटी, चिक्कूळ्या इत्यादी.

प्रश्न 3.
ख्रिसमस या सणाच्या दिवशी कोणते गोडधोड पदार्थ बनवले जातात?
उत्तर:
ख्रिसमस या सणाच्या दिवशी डोनट, केक यांसारखे गोडधोड पदार्थ बनवले जातात.

प्रश्न 4.
सायकल वापरण्याचे फायदे कोणते?
उत्तर:
सायकल वापरल्यामुळे इंधन बचत होते व शरीराचा चांगला व्यायाम होतो.

प्रश्न 5.
माशाला जलचर का म्हणतात?
उत्तर:
मासा समुद्र, नदी, तलावांच्या पाण्यात राहतो, म्हणून माशाला जलचर म्हणतात.

प्रश्न 6.
माशाचे अन्न कोणते?
उत्तर:
पाण्यातले कीटक, लहान मासे व पाणवनस्पती हे माशाचे अन्न आहे.

थोडा विचार करा, अन् सांगा पाहू.

प्रश्न 1.
थोडा विचार करा, अन् सांगा पाहू.

1. आंब्याचा आमरस तसे केळ्याचे काय?
2. कच्या कैरीपासून काय काय तयार होते?
3. मला आहे राष्ट्रीय पक्ष्याचा मान, सांगा पाहू मी कोण?
4. सण हा मौजेचा, दिव्यांच्या रोषणाईचा लाडू, चकली, करंजी खाण्याचा?

उत्तर:

1. शिकरण
2. पन्हं, मुरांबा, लोणचं
3. मोर
4. दिवाळी

वाचूया लिहूया Summary in Marathi

पदयपरिचय:

चित्रांशी संबंधित दिलेल्या शब्दांचा उपयोग करून वाक्ये कशी लिहावीत हे विदयार्थ्यांना या पाठातून दाखविले आहे.

शब्दार्थ:

1. आंबा – (mango)
2. वास-गंध – (smell)
3. रस – (pulp)
4. सण – उत्सव (festival)
5. येशू – (Jesas) (ख्रिश्चन धर्मियांचा देव)
6. चर्च – ख्रिश्चनांचे प्रार्थनास्थळ
7. शुभेच्छा – (wishes)
8. गोडधोड – गोड चवीचे (sweets)
9. शिकवणूक – शिकवण (teachings)
10. सायकल – दुचाकी. (bycycle)
11. इंधन – (fuel)
12. तलाव – तळे (lake)
13. शेपूट – (tail),
14. पर-पंख – (wings)
15. मानव – (human)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 24 ऐका पहा करा Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा

5th Standard Marathi Digest Chapter 24 ऐका पहा करा Textbook Questions and Answers

उपक्रम:

1. हत्तीचा मुखवटा कसा तयार केला हे तुम्ही पाहिलेत. तुम्हीसुद्धा असा मुखवटा तयार करा. मुखवटा तयार करण्यासाठी काय काय केले ते क्रमाने वर्गात सांगा. तुम्ही मुखवटा कसा तयार केला ते मित्रांना सांगा.

2. कागदाच्या बशीपासून ‘जोकरचा मुखवटा’ तयार करण्याची कृती लिहा.

प्रश्न 1.
कागदाच्या बशीपासून ‘जोकरचा मुखवटा’ तयार करण्याची कृती लिहा.
1. जोकर

उत्तर:
साहित्य: मोठ्या आकाराची पेपर डिश, जाड सुई, जाड दोरा, काळे व लाल स्केचपेन कार्डपेपर इत्यादी.
कृची:
1. पांढऱ्या पेपरडिशच्या बाहेरच्या बाजूवर लाल व काळ्या स्केचपेनने विदूषकाचे नाक, डोळे, तोंड, कान रंगवावे.
2. विदूषकाच्या डोक्याच्या मापाची निमुळती उंच टोपी करून ती रंगवावी आणि विदूषकाच्या डोक्याला चिकटवावी.
3. पेपरडिशच्या दोन्ही बाजूंस छिद्रे पाडावीत. त्याला दोरा बांधावा. दोऱ्याची लांबी डोक्याला पुरेल व गाठ मारता येईल अशी असावी.
4. मुखवटा चेहऱ्यावर लावून डोक्याच्या मागे गाठ मारावी.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 24 ऐका पहा करा Additional Important Questions and Answers

पुढील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पाठात कोणाचा मुखवटा तयार केला आहे?
उत्तर:
पाठात हत्तीचा मुखवटा तयार केला आहे.

प्रश्न 2.
हत्तीचा मुखवटा कशाचा बनवायचा आहे?
उत्तर:
चेहऱ्याच्या आकाराच्या कागदाच्या साध्या बशीचा हत्तीचा मुखवटा बनवायचा आहे.

प्रश्न 3.
स्टेपलरच्या मदतीने किती कान मुखवट्याला जोडायचे आहेत?
उत्तर:
स्टेपलरच्या मदतीने दोन कान मुखवट्याला जोडायचे आहेत.

प्रश्न 4.
लांब त्रिकोणी आकारात कापलेला जाड कागद काय म्हणून वापरायचा आहे?
उत्तर:
लांब त्रिकोणी आकारात कापलेला जाड कागद सोंड म्हणून वापरायचा आहे.

रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार करण्याची कृती त्याच्या आकृतीसह लिहा.

प्रश्न 1.
रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार करण्याची कृती त्याच्या आकृतीसह लिहा.
शिक्षक: मुलांनो, आज आपण रंगीत कागदाचा बिल्ला कसा करायचा ते शिकणार आहोत. हे तयार करण्यासाठी पुढील साहित्य व साधने हवे.
साहित्य :रंगीत कागद, ड्रॉइंग पेपर, डिंक, कात्री. कृती:

उत्तर:

1. 4 सें.मी. चे एक वर्तुळ ड्रॉइंगपेपर मधून कापून घ्यावे.
2. आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे कापलेल्या वर्तुळात 3,2,1 से.मी. ची तीन वर्तुळे काढावीत.
3. 3 सें.मी. रूंदीच्या तीन वेगवेगळ्या रंगाच्या रंगीत कागदाच्या लांब पट्ट्या कापाव्यात.
4. आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे ‘अ’ भागाला डिंक लावा व त्यावर रंगीत कागदाच्या पट्ट्या दुमडत चिकटवत जा. अशा रीतीने पूर्ण गोलाकार चिकटवा. ‘ब’ ‘क’ वर्तुळावर रंगीत कागदाच्या पट्ट्या चिकटवा.
5. मधोमध रंगीत कागदांचे लहान गोलाकार वर्तुळ चिकटवा.
6. तयार झालेल्या कृतीच्या मागील बाजूस खालील भागावर 3 से.मी. रूंदीची एक पट्टी सारख्या आकारात दुमडून चिकटवा.
7. अशा प्रकारे रंगीत कागदाचा बिल्ला तयार होईल.

प्रश्न 2.
रद्दीत जाणाऱ्या वर्तमान पत्राचा वापर करून दिलेले साहित्य व चित्रांच्या मदतीने कागदी पंखा तायर करण्याची कृती लिहा.
कागदी पंखा तयार करणे
साहित्य: वर्तमानपत्राचा कागद, आईस्क्रीमच्या काड्या किंवा बांबूच्या चपट्या काड्या, डिंक, हात पुसण्यासाठी कापड इत्यादी कृती:

उत्तर:

1. प्रथम आयताकृती कागद घेऊन त्याला सारख्या मापाच्या उलट-सुलट घड्या घालून घ्यावात. अशा प्रकारे त्याच मापाच्या आणखी एका कागदाला घड्या घालाव्यात.
2. घड्या पूर्ण झाल्यावर त्याला मधोमध दुमडावे.
3. आतील बाजूच्या पट्ट्यांवर खळ लावून ते एकमेकांना चिकटवावे. असे दोन्ही घडीचे कागद एकमेकांना चिकटवावेत.
4. बाहेरच्या बाजूच्या पट्ट्यांना डिंकाच्या साहाय्याने आईस्क्रीमच्या किंवा बांबूच्या काड्या चिकटवाव्यात.
5. पूर्ण वाळल्यानंतर काड्यांच्या सहाय्याने उघड-बंद करून पाहावे.

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ

5th Standard Marathi Digest Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Textbook Questions and Answers

1. ऐका. वाचा. म्हणा.

छोटेसे बहीणभाऊ,
उदयाला मोठाले होऊ.
उदयाच्या जगाला, उदयाच्या युगाला,
नवीन आकार देऊ.

ओसाड, उजाड जागा,
होतील सुंदर बागा,
शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना,
नवीन बहार देऊ.

मोकळ्या आभाळी जाऊ,
मोकळ्या गळ्याने गाऊ,
निर्मळ मनाने, आनंदभराने,
आनंद देऊ अन् घेऊ.

प्रेमाने एकत्र राहू,
नवीन जीवन पाहू,
अनेक देशांचे, भाषांचे, वेशांचे,
अनेक एकच होऊ.

– वसंत बापट

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 21 छोटेसे बहीणभाऊ Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाला कसे होणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाला मोठे होणार आहेत.

प्रश्न 2.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला काय देणारआहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला नवीन आकार देणार आहेत.

प्रश्न 3.
कोणत्या जागा सुंदर बागा होणार आहेत?
उत्तर:
ओसाड व उजाड जागा सुंदर बागा होणार आहेत.

प्रश्न 4.
छोटेसे बहीणभाऊ नवीन बहार कोणाकोणाला देणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ नवीन बहार शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना देणार आहेत.

प्रश्न 5.
छोटेसे बहीणभाऊ काय काय करणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ आभाळात जाऊन, मोकळ्या मनाने गाऊन, निर्मळ आनंद देणार आहेत.

प्रश्न 6.
छोटेसे बहीणभाऊ आनंद कसे देणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ निर्मळ मनाने आनंद देणार आहेत.

प्रश्न 7.
छोटेसे बहीणभाऊ आपले नवीन जीवन कसे पाहणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ आपले नवीन जीवन निर्मळ मनाने व आनंदभराने पाहणार आहेत.

प्रश्न 8.
छोटेसे बहीणभाऊ कसे राहणार आहेत?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ प्रेमाने एकत्र राहणार आहेत.

प्रश्न 9.
छोटेसे बहीणभाऊ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ या कवितेचे कवी ‘वसंत बापट’ आहेत.

खालील कवितेच्या ओळी पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
छोटेसे ………………
उदयाला ……………
……………….. युगाला,
…………….. देऊ.
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ,
उदयाला मोठाले होऊ.
उदयाच्या जगाला, उदयाच्या युगाला,
नवीन आकार देऊ.

प्रश्न 2.
प्रेमाने ………………… ,
नवीन …………………,
………………, ………….. वेशांचे,
…………………………… होऊ.
उत्तरः
प्रेमाने एकत्र राहू,
नवीन जीवन पाहू,
अनेक देशांचे, भाषांचे, वेशांचे,
अनेक एकच होऊ.

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगात कोणती गोष्ट करणार आहेत?
उत्तरः
छोटेसे बहीणभाऊ उदयाच्या जगाला, युगाला नवीन आकार देणार आहेत. ओसाड व उजाड जागांच्या सुंदर बागा करणार आहेत; तसेच शेतांना, मळ्यांना, फुलांना, फळांना, नवीन बहार देणार आहेत.

प्रश्न 2.
छोटेस बहीणभाऊ या जगात कसे राहतील?
उत्तर:
छोटेसे बहीणभाऊ मोकळ्या आभाळाच्या खाली मोकळ्या गळ्याने गातील, निर्मळ मनाने एकमेकांना, आनंद देतील. व आनंद घेतील. प्रेमाने एकत्र राहून नवीन जीवन जगतील. अनेक देशांचे भाषांचे, वेशांचे असले तरी एकच होऊन राहतील.

व्याकरण व भाषाभ्यास

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. छोटेसे
2. भाऊ
3. बाग
4. गळा
5. प्रेम
6. मन
7. बहीण – भगिनी
8. जग
9. आभाळ
10. आनंद
11. जीवन
12. फूल
13. जागा
14. एकत्र
15. वेश
16. भाषा
17. निर्मळ

उत्तर:

1. लहानसे
2. बंधू
3. उदयान
4. कंठ
5. माया, ममता
6. अंत:करण
7. भगिनी
8. विश्व
9. आकाश
10. हर्ष
11. आयुष्य
12. पुष्प
13. ठिकाण
14. एकी
15. पोशाख
16. वाणी
17. स्वच्छ

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. नवीन
2. सुंदर
3. प्रेम
4. एक
5. उजाड
6. छोटेसे
7. आनंद
8. देश
9. उदया
10. काल
11. मोकळा
12. जीवन
13. निर्मळ
14. घेणे

उत्तरः

1. जुने
2. कुरूप
3. द्वेष
4. अनेक
5. बागायती
6. मोठेसे
7. दुःख
8. विदेश
9. आज
10. परवा
11. बंद
12. मरण
13. मलीन
14. देणे

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. बाग
2. फूल
3. फळ
4. शेत
5. मळे
6. देश

उत्तर:

1. बागा
2. फुले
3. फळे
4. शेते
5. मळा
6. देश

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

1. मुलगा
2. आई
3. भाऊ

उत्तर:

1. मुलगी
2. वडील
3. बहीण

प्रश्न 5.
जोडाक्षरे लिहा.

1. उ+ द् + या
2. नि + र + म + ळ
3. त + ऊ + म् + हा + ल + आ
4. व + आ + क् + य
5. ए + क + त् + र

उत्तर:

1. उदया
2. निर्मळ
3. तुम्हाला
4. वाक्य
5. एकत्र

छोटेसे बहीणभाऊ Summary in Marathi

पदयपरिचय:

‘छोटेसे बहीणभाऊ’ या कवितेतून कवी वसंत बापट यांनी एकता व समानता याचा संदेश दिला आहे. येणारा उदया हा मोकळ्या श्वासाचा, समृद्ध असा असेल, असा विश्वास कवी येथे व्यक्त करतात.

शब्दार्थ:

1. बहीण – भगिनी (sister)
2. भाऊ – बंधू (brother)
3. मोठाले – वयाने मोठे (elder)
4. आकार – स्वरूप (shape)
5. ओसाड – उजाड (barren)
6. बहार – ताजे, टवटवीत blossom
7. निर्मळ – पवित्र (pure)
8. एकत्र – एकोप्याने (together)
9. युग – फार मोठा कालखंड (long period of time)
10. एक होऊ – एकत्र होऊ (will be united)
11. वेश – पोशाख (costume)
12. जीवन – आयुष्य (life)
13. छोटेसे – लहानसे (little ones)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला

5th Standard Marathi Digest Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Textbook Questions and Answers

1. कोण ते लिहा.

प्रश्न 1.
कोण ते लिहा.
(अ) पाचवीत शिकणारी
(आ) कपड्यांच्या घड्या करणारा
(इ) आईजवळ पैसे देणारे
(ई) पैसे परत करणारे
(उ) पैसे मोजून घेणारी
(ऊ) दामूकाकांना बक्षीस देऊ करणारे
उत्तर:
(अ) शिवानी
(आ) भाऊ (शिवराज)
(इ) बाबा
(ई) दामूकाका
(उ) आई
(ऊ) बाबा

2. कोण, कोणास म्हणाले ते लिहा.

प्रश्न (अ)
“त्याला टेबलावर ठेवलेले कपडे पिशवीतच भरून दे.’
उत्तरः
असे, आई शिवानीला म्हणाली.

प्रश्न (आ)
“काय रे बाबा? कपडे आणलेस का?”
उत्तर:
असे, आई दामूकाकांना म्हणाली.

प्रश्न (इ)
“तुझा प्रामाणिकपणा मला आवडला.”
उत्तरः
असे, बाबा दामूकाकांना म्हणाले.

प्रश्न (ई)
“आम्ही गरीब आहोत; पण कष्टानंच कमवून खातो.”
उत्तरः
असे, दामूकाका बाबांना म्हणाले.

3. ‘प्रामाणिकपणा’ यासारखे आणखी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
‘प्रामाणिकपणा’ यासारखे आणखी शब्द लिहा.
उत्तर:

1. शहाणपणा
2. मूर्खपणा
3. वेडेपणा
4. चांगुलपणा
5. आगाऊपणा
6. शिष्टपणा

4. गोलातील शब्द लावून नवीन शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
गोलातील शब्द लावून नवीन शब्द लिहा.

उत्तरः

1. इस्त्रीवाले
2. रिक्षावाले
3. भाजीवाले
4. फळवाले
5. झाडूवाले

5. खालील शब्द वाचा व असेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व असेच लिहा.
स्वयंपाकघर, इस्त्रीवाला, कावरीबावरी, प्रामाणिक, संध्याकाळ.

6. वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.

प्रश्न 1.
वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.

उत्तरः

7. खालील वाक्यातील अधोरेखित नामांचे लिंग ओळखा.

प्रश्न 1.
खालील वाक्यातील अधोरेखित नामांचे लिंग ओळखा.
उत्तर:

8. रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जागी योग्य नाम लिहा. वाक्यातील क्रियापद ओळखा.
उत्तरः

9. रिकाम्या जागी योग्य क्रियापद लिहा.

प्रश्न 1.
रिकाम्या जागी योग्य क्रियापद लिहा.
(अ) सुधीर गोष्ट ………………..
(आ) ते झाड उंच ……………….
(इ) रोझी गाणे …………………..
(ई) ती वेल हिरवीगार ………………
उत्तरः
(अ) ऐकतो
(आ) आहे
(इ) गाते
(ई) आहे

10. चौकटीत काही अक्षरे दिली आहेत. त्यापासून अर्थपूर्ण शब्द बनवा. त्या शब्दांची कार्डे तयार करा.

प्रश्न 1.
चौकटीत काही अक्षरे दिली आहेत. त्यापासून अर्थपूर्ण शब्द बनवा. त्या शब्दांची कार्डे तयार करा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 23 प्रामाणिक इस्त्रीवाला Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
शिवानीच्या घरात कोणकोण राहत होते?
उत्तरः
शिवानीच्या घरात आई, बाबा, भाऊ शिवराज आणि शिवानी हे सर्व राहत होते.

प्रश्न 2.
घरची सगळी कामे कोण करते?
उत्तरः
घरची सगळी कामे आई करते.

प्रश्न 3.
कपडे वाळल्यानंतर भाऊने काय केले?
उत्तर:
कपडे वाळल्यानंतर भाऊने त्यांच्या घड्या करून टेबलावर ठेवले.

प्रश्न 4.
बाबांनी आईला पैसे दिल्यावर तिने काय केले?
उत्तर:
बाबांनी आईला पैसे दिल्यावर तिने पैसे टेबलावर घड्या घातलेल्या कपड्यांत ठेवले.

प्रश्न 5.
आई कावरीबावरी का झाली?
उत्तर:
बाबांनी दिलेले पैसे न सापडल्यामुळे आई कावरीबावरी झाली.

प्रश्न 6.
इस्त्रीवाल्याला पैसे कुठे सापडले?
उत्तरः
इस्त्रीवाल्याला पैसे कपड्यांच्या घड्यांमध्ये सापडले.

प्रश्न 7.
बाबा बक्षीस म्हणून 100 रूपये देऊ लागल्यावर दामूकाका काय म्हणाले?
उत्तर:
“आम्ही गरीब आहोत; पण कष्टानंच कमवून खातो’.

एका शब्दात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. शिवानी कोणत्या इयत्तेत शिकत होती?
2. बाबा बाहेरून किती वाजता आले?
3. शिवानीचा भाऊ कुठे गेला होता?
4. इस्त्रीवाल्या काकांचे नाव काय होते?
5. सवयीप्रमाणे आई पैसे कुठे शोधू लागली?
6. बाबा बक्षीस म्हणून दामूकाकाला किती पैसे देऊ लागले?

उत्तरः

1. पाचव्या
2. पाच
3. खेळायला
4. दामू
5. कपाटात
6. शंभर रुपये

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
इस्त्रीवाल्या दामूकाकांचा प्रामाणिकपणा कोणत्या गोष्टीवरून दिसून येतो?
उत्तरः
शिवानीच्या बाबांनी ठेवायला दिलेले पैसे आईकडून चुकून इस्त्रीच्या घड्यांमध्येच राहिले. हे कपडे दामूकाका इस्त्रीवाल्याने जेव्हा इस्त्री करण्यासाठी घेतले, तेव्हा कपड्यांच्या घड्यांमध्ये त्यांना हे पैसे सापडले. इस्त्रीचे कपडे परत करताना सापडलेले पैसेही त्यांनी परत केले. इस्त्रीवाल्या दामूकाकांचा प्रामाणिकपणा या गोष्टीवरून दिसून येतो.

प्रश्न 2.
आईने कोणती चूक केली?
उत्तरः
बाबांनी आईजवळ पैसे दिले व तिला ते ठेवायला सांगितले. आईने कामाच्या गडबडीत ते पैसे टेबलावर घड्या घातलेल्या कपड्यांत ठेवले व ती कामात व्यग्र झाली. दोन दिवसांनंतर बाबांनी जेव्हा पैसे मागितले तेव्हा ते सापडले नाहीत. आईने पैसे योग्य ठिकाणी म्हणजेच कपाटात ठेवले नाहीत ही चूक केली.

कोण, कोणास म्हणाले ते लिहा.

प्रश्न 1.
“पैसे मोजून घ्या आणि हे कपडेही घ्या.”
उत्तर:
असे, दामूकाका आईला म्हणाले.

प्रश्न 2.
“पैसे बरोबर आहेत’.
उत्तर:
असे, बाबा दामूकाकांना म्हणाले.

प्रश्न 3.
“पैसे गेले कुठे?”
उत्तर:
असे, आईने स्वत:लाच विचारले.

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
खाली काही वाक्प्रचार दिले आहेत, त्यांचे अर्थ कंसात दिले आहेत. कंसातील योग्य अर्थ वाक्प्रचाराच्या बाजूला लिहा. (कामात मग्न होणे, गाढ विचार करणे, तपासून बघणे, रागावणे, मेहनत करणे, प्रशंसा करणे.
उत्तर:
वैतागणे – रागावणे, कामात गढून जाणे – कामात मग्न होणे, शोधाशोध करणे – तपासून बघणे, कौतुक करणे – प्रशंसा करणे, विचारात पडणे – गाढ विचार करणे, कष्ट करणे – मेहनत करणे

प्रश्न 2.
वाक्ये वाचा. क्रिया कोणती ते लिहा. क्रिया करणारी व्यक्ती कोण ते ओळखा. योग्य रकान्यात ‘✓’ अशी खूण करा.
उत्तरः

प्रश्न 3.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. कुटुंब
2. घड्या
3. अभ्यास
4. पिशवी
5. कपडे
6. बक्षीस
7. मदत

उत्तरः

1. परिवार
2. दुमड
3. अध्ययन
4. थैली
5. वस्त्र
6. पुरस्कार
7. साहाय्य

प्रश्न 4.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. छोटे
2. काम
3. घाई
4. दे
5. संध्याकाळ
6. गरीब

उत्तर:

1. मोठे
2. कार्य
3. विलंब
4. घे
5. सकाळ
6. श्रीमंत

प्रश्न 5.
वचन बदला.

1. काम
2. कपडे
3. टेबल
4. कपाट
5. खिसा
6. पैसा
7. घडी
8. बक्षीस

उत्तर:

1. कामे
2. कपडा
3. टेबले
4. कपाटे
5. खिसे
6. पैसे
7. घड्या
8. बक्षीसे

प्रश्न 6.
लिंग बदला.

1. आई
2. भाऊ
3. काका
4. दादा

उत्तर:

1. बाबा
2. बहीण
3. काकू/काकी
4. वहिनी

प्रामाणिक इस्त्रीवाला Summary in Marathi

पदयपरिचय:

या पाठात एका प्रामाणिक इस्त्रीवाल्याचे वर्णन आले आहे. इस्त्रीच्या कपड्यांबरोबर नकळत आलेले पैसे इस्त्रीवाला प्रामाणिकपणे परत करतो आणि कौतुकास पात्र ठरतो, अशी ही कथा आहे.

शब्दार्थ:

1. कुटुंब – परिवार (family)
2. घडी – दुमड (a fold)
3. सवय – एखादी गोष्ट नेहमी करण्याचे वळण (a habit)
4. वाळत घालणे – सुकवणे – (To dry the clothes)
5. वैतागणे – त्रासणे (To get disgusted)
6. कावरीबावरी – बेचैन (restlessness)
7. प्रामाणिकपणा – सचोटी (honesty)
8. बक्षीस – इनाम (a reward)
9. गरीब – दरिद्री – poor
10. कष्ट – मेहनत (hardwork)
11. आकृती – प्रतिमा, चित्र (image)
12. कौतुक – प्रशंसा (admiration)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 20 गमतीदार पत्र Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 20 गमतीदार पत्र

5th Standard Marathi Digest Chapter 20 गमतीदार पत्र Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
पत्र कोणी पाठवले?
उत्तर:
पत्र काकांनी पाठवले.

प्रश्न (आ)
पत्र कोणाला पाठवले?
उत्तर:
पत्र मायाला पाठवले.

प्रश्न (इ)
मायाला पत्र का वाचता आले नाही?
उत्तर:
पत्र कोरे असल्यामुळे मायाला ते वाचता आले नाही.

2. कोण ते सांगा.

प्रश्न 1.
कोण ते सांगा.
(अ) कोरे पत्र पाहून आश्चर्य वाटणारी –
(आ) कोरे पत्र वाचण्याची युक्ती माहीत असणारी –
उत्तर:
(अ) माया
(आ) रेश्मा

3. खालील शब्द असेच लिहा.

पत्र, मित्र, सत्र, रात्र, त्रयस्थ, पात्र, त्राण, वात्रट, कंत्राट.

प्रश्न 1.
पाठातील खालील वाक्ये वाचा.
(अ) दारावरची बेल वाजली.
(आ) ‘काकांनी कोरा कागद कसा बरं पाठवला?’
(इ) रेश्माने पत्र हातात घेतले.
(ई) “अगं, काकांनी कोरं पत्र पाठवलं.”

प्रश्न 2.
वाचा. समजून घ्या.

1. वाक्य पूर्ण झाल्यावर
असे चिन्ह देतात.
या चिन्हाला पूर्णविराम म्हणतात.
2. वाक्यात जेव्हा प्रश्न विचारलेला असतो, तेव्हा वाक्याच्या शेवटी ? असे चिन्ह देतात. ? याचिन्हाला प्रश्नचिन्ह म्हणतात.
3. वाक्य वाचताना शब्दानंतर आपण थोडे थांबतो. तसेच वाक्यात आलेल्या वस्तू/नावांची यादी वाचताना प्रत्येक शब्दानंतर आपण थोडे थांबतो, तेव्हा त्या शब्दानंतर , असे चिन्ह देतात. , या चिन्हाला स्वल्पविराम म्हणतात. वरील वाक्यांत (., ?) ही विरामचिन्हे आलेली आहेत

प्रश्न 3.
खालील वाक्यांत पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह व स्वल्पविराम घाला.

1. मी संगणक सुरू केला मामाचा ई-मेल वाचला. काय म्हणतो मामा कधी येणार आहे तो घरी आईने विचारले. मामा चार दिवसांनी येणार होता आम्ही आनंदीत झालो
2. रमेश गीता अनिता गणेश हे दररोज बागेत खेळतात
3. तू जेवण केलेस का
4. हे एकून तुला आनंद झाला का
5. मी आई बाबा राजू पिंकी बाजारात गेलो
6. सुशांत रघू राजेश हे चांगले मित्र आहेत

उत्तर:

1. मी संगणक सुरू केला, मामाचा ई-मेल वाचला. काय म्हणतो मामा? कधी येणार आहे तो घरी? आईने विचारले. मामा चार दिवसांनी येणार होता. आम्ही आनंदीत झालो.
2. रमेश, गीता, अनिता, गणेश हे दररोज बागेत खेळतात.
3. तू जेवण केलेस का?
4. हे एकून तुला आनंद झाला का?
5. मी आई, बाबा, राजू, पिंकी बाजारात गेलो.
6. सुशांत, रघू, राजेश हे चांगले मित्र आहेत.

वाचा व लिहा.

आपल्या घराभोवतीच्या परिसरात तुळस, दुर्वा, गवतीचहा, आले, लिंबू अशी अनेक औषधी झाडे असतात. झाडासारखा मित्र नाही. झाडे सावली देतात, फुले-फळे देतात, औषधे देतात. अशा शेकडो गुणकारी वनस्पती आपल्या जवळच असतात. आपण त्यांची माहिती जाणून घेतली पाहिजे.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 20 गमतीदार पत्र Additional Important Questions and Answers

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
तुमच्याकडे घरपोच पत्र कोण घेऊन येतो?
उत्तर:
आमच्याकडे घरपोच पत्र पोस्टमन किंवा कधी कुरीयर – बॉयही घेऊन येतो.

प्रश्न 2.
मायाने कोणाचे आभार मानले?
उत्तर:
मायाने पोस्टमनचे आभार मानले.

प्रश्न 3.
मायाला आश्चर्य का वाटले?
उत्तर:
पत्रात काहीच लिहिलेले दिसत नव्हते, म्हणून मायाला आश्चर्य वाटले.

प्रश्न 4.
काकांनी पत्र लिहिताना कशाचा वापर केला होता?
उत्तर:
काकांनी पत्र लिहिताना लिंबाच्या रसाचा वापर केला होता.

प्रश्न 5.
पत्रातील अक्षरे केव्हा दिसू लागली?
उत्तर:
मेणबत्तीच्या ज्योतीची उष्णता पत्राला मिळताच पत्रातील अक्षरे दिसू लागली.

प्रश्न 6.
कोण ते सांगा.
मायाला पाकीट देणारा –
उत्तर:
पोस्टमन

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पत्रावरील अक्षरे दिसण्यासाठी रेश्माने काय केले?
उत्तर:
पत्रावरील अक्षरे दिसण्यासाठी रेश्माने त्या कोऱ्या पत्राला एका जळत्या मेणबत्तीवर धरले. त्याची उष्णता लागताच त्यावरील अक्षरे दिसू लागली.

प्रश्न 2.
मायाला आनंद का झाला?
उत्तर:
काकांनी पाठवलेले पत्र कोरे होते. त्यावर काही लिहिलेले दिसत नव्हते. त्यामुळे मायाला पत्र वाचता आले नाही. रेश्माला तिने पत्र दाखवले तेव्हा तिने ते पत्र मेणबत्तीवर धरले आणि त्या उष्णतेने पत्रातील अक्षरे दिसू लागली व ते पत्र तिला वाचता येऊ लागले, म्हणून मायाला आनंद झाला.

प्रश्न 3.
रेश्माने मायाला कोऱ्या पत्राचे गुपित कशाप्रकारे सांगितले?
उत्तर:
लिंबाच्या रसाचा उपयोग करून कागदावर लिहितात. लिहिलेले सुकल्यावर कागद कोरा दिसतो. तो कागद उष्णतेवर धरल्यास त्यावरील अक्षरे पुन्हा दिसू लागतात आणि आपल्याला ती अक्षरे वाचता येतात. रेश्माने मायाला कोऱ्या पत्राचे गुपित अशाप्रकारे सांगितले.

प्रश्न 4.
खालील शब्दांना पाठात कोणते शब्द आले आहेत ते सांगा.

1. आश्चर्य
2. गुप्त गोष्ट
3. आभार
4. गरमपणा
5. काहीही न लिहिलेला कागद

उत्तरः

1. नवल
2. गुपित
3. धन्यवाद
4. उष्णता
5. कोरा कागद

व्याकरण व भाषाभ्यास

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. पाकीट
2. धन्यवाद
3. हात
4. ज्योत
5. उष्णता
6. गंमत
7. आनंद
8. गुपित
9. आश्चर्य

उत्तर:

1. लिफाफा
2. आभार
3. कर
4. ज्वाला
5. उष्मा
6. मजा
7. हर्ष
8. रहस्य
9. नवल

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. उघडे
2. आतील
3. धरणे
4. सुकलेले
5. आनंद
6. आत
7. उष्णता
8. कोऱ्या
9. एक
10. उपयोग

उत्तर:

1. बंद
2. बाहेरील
3. पकडणे
4. ओले
5. दुःख
6. बाहेर
7. गारवा
8. लिहिलेल्या
9. अनेक
10. दुरुपयोग

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. दार
2. पत्र
3. मेणबत्ती
4. ज्योत
5. टाळी
6. गंमत
7. अक्षर
8. पाकीट

उत्तर:

1. दारे
2. पत्रे
3. मेणबत्त्या
4. ज्योती
5. टाळ्या
6. गंमती
7. अक्षरे
8. पाकीटे

प्रश्न 4.
लिंग बदला.

1. काका
2. मित्र
3. त्याने

उत्तर:

1. काकू / काकी
2. मैत्रीण
3. तिने

प्रश्न 5.
खालील वाक्यांत पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह व स्वल्पविराम घाला.

1. आईने बाजारातून केळी सफरचंदे द्राक्षे ही फळे आणली
2. शिवाजी महाराज पराक्रमी होते
3. मुलांनो तुम्ही दररोज वर्तमानपत्र वाचता का
4. लोकमान्य टिळकांनी शिवजयंती गणेशोत्सव हे उत्सव सुरू केले

उत्तरः

1. आईने बाजारातून केळी, सफरचंद, द्राक्षे ही फळे आणली.
2. शिवाजी महाराज पराक्रमी होते.
3. मुलांनो, तुम्ही दररोज वर्तमानपत्र वाचता का?
4. लोकमान्य टिळकांनी शिवजयंती, गणेशोत्सव हे उत्सव सुरू केले.

गमतीदार पत्र Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

या पाठात कोऱ्या पत्रामागचे शास्त्रीय कारण रेश्माने मायाला सुंदर रितीने स्पष्ट केले आहे.

शब्दार्थ:

1. दार – (a door)
2. मजकूर – कागदावर लिहिलेले – (matter)
3. कोरा – काहीही न लिहिलेला (blank)
4. आश्चर्य – नवल (surprise)
5. मेणबत्ती – (a candle)
6. ज्योत – ज्वाला (a flame)
7. गंमत – मजा (fun)
8. उष्णता – गरमपणा (heat)
9. टाळी – (clap)
10. लिंबू – एक फळ (a lemon)
11. गुपित – रहस्य – (a secret)
12. पोस्टमन – पत्र घरी पोहोचवणारा – (postman)
13. पाकीट – लिफाफा – (an envelope)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 26 पतंग Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 26 पतंग

5th Standard Marathi Digest Chapter 26 पतंग Textbook Questions and Answers

1. एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
सूर्य मावळण्याच्या वेळेस ढगांवर कोणता रंग दिसतो?
उत्तरः
सूर्य मावळण्याच्या वेळेस ढगांवर लाल पिवळसर रंग दिसतो.

प्रश्न (आ)
पतंग कोणासारखे तरंगतात?
उत्तर:
आभाळात पंख पसरून उडणाऱ्या पाखरांप्रमाणे पतंग तरंगतात.

2. विरुद्ध अर्थाचे शब्द माहीत करून घ्या. लिहा.

प्रश्न 1.
विरुद्ध अर्थाचे शब्द माहीत करून घ्या. लिहा.
(अ) चढणे
(आ) ओढणे
(इ) मावळणे
(ई) मऊ
(उ) चांगला
(ऊ) भराभर
उत्तर:
(अ) उतरणे
(२) ढकलणे
(इ) उगवणे
(ई) कडक
(उ) वाईट
(ऊ) हळूहळू

3. खालील शब्दांना ‘सर’ शब्द जोडून नवीन शब्द तयार करा व लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्दांना ‘सर’ शब्द जोडून नवीन शब्द तयार करा.
उदा., पिवळा – पिवळसर.

1. काळा
2. निळा
3. लाल

उत्तर:

1. काळसर
2. निळसर
3. लालसर

4. मोकळ्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा व या कडव्याचा अर्थ समजून घ्या.

1. जशी ……………… आभाळात,
…………………….. पसरुनी तरंगतात,
दिसतिल तैसे ……………….. रंगित,
खेळ किती …………….!
उत्तर:
1. पाखरे, पंख, पतंग, चांगला

5. तुम्हांला आवडणाऱ्या पाच खेळांची नावे सांगा.

प्रश्न 1.
तुम्हांला आवडणाऱ्या पाच खेळांची नावे सांगा.
उत्तरः

1. लंगडी
2. क्रिकेट
3. खोखो
4. कबड्डी
5. फुटबॉल.

6. हे शब्द असेच लिहा.

प्रश्न 1.
हे शब्द असेच लिहा.
झुळझुळ, रीळ, पिवळसर, पतंग, रंगित.

7. खालील शब्द वाचा. असे आणखी शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा. असे आणखी शब्द लिहा.
(अ) पळापळ, रडारड, पडापड़,
(अ) मऊमऊ, वरवर, कळकळ,
(इ) रडतखडत, हसतखेळत, वाजतगाजत,
उत्तरः
(अ) धडाधड, पटापट
(आ) कटकट, झुळूझुळू, फडफड, सरसर, करकर
(इ) अटकमटक, पडतसडत

8. समान अक्षराने शेवट होणारे कवितेतील शब्द लिहा.

प्रश्न 1.
समान अक्षराने शेवट होणारे कवितेतील शब्द लिहा.
उत्तरः
(अ) मावळतीचा – मजेचा
(अ) रोवूनी – ओढुनि, चढुनी
(इ) बरोबर – भराभर
(ई) आभाळात – तरंगतात

9. गोलातील शब्द जोडून वाक्ये बनवा.

प्रश्न 1.
गोलातील शब्द जोडून वाक्ये बनवा.
उदा., चेंडू झेलणे.
वाक्ये: 1. मी चेंडू झेलतो.
2. शिवानी चेंडू झेलते.

उत्तरः

1. त्याने चेंडू विकत घेतला.
2. मी चेंडू विकला.
3. गणूने चेंडू फेकला.
4. गणूने चेंडू टाकला.
5. रामने चेंडू झेलला.
6. श्यामने चेंडू उचलला.
7. आम्ही चेंडू उडवला.
8. त्यांनी चेंडू पकडला.

वाचा. लक्षात ठेवा:

घराच्या छतावर उभे राहून पतंग उडवू नका. मोकळ्या मैदानात पतंग उडवा. काटलेला पतंग पकडण्यासाठी रस्त्यावर धावू नका. अवघड ठिकाणी चढू नका.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 26 पतंग Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. मावळतीचा रंग कशावर आला आहे?
2. सुरुवात कशी करू?
3. वाऱ्यावर काय चढवावेत?
4. वाळू कशी आहे?
5. झटका कसा देऊ?
6. पतंगाला कशाची गरज नाही?
7. आभाळात कोण आहेत?
8. पतंग कसे आहेत?

उत्तरः

1. ढगांवर
2. बरोबर
3. पतंग
4. मऊमऊ
5. दोरा ओढून
6. पंखांची
7. पाखरे
8. रंगीत

एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदीकाठचा वारा कसा वाहतो आहे?
उत्तर:
नदीकाठचा वारा झुळझुळ वाहतो आहे.

प्रश्न 2.
नदीकाठच्या बाजूला काय आहे?
उत्तर:
नदीकाठच्या बाजूला डोंगरमळा आहे.

प्रश्न 3.
पतंग कोणाला भेटायला जात आहे?
उत्तर:
पतंग ढगांना भेटायला जात आहे.

प्रश्न 4.
पतंगाला कोणती उपमा दिली आहे?
उत्तर:
पतंगाला उडणाऱ्या पाखरांची उपमा दिली आहे.

प्रश्न 5.
‘पतंग’ या कवितेचे कवी कोण आहेत?
उत्तर:
पतंग’ या कवितेचे कवी ‘अ. ज्ञा. पुराणिक’ आहेत.

कविता पूर्ण करा.

प्रश्न 1.
रंग ढगांवर ……………………… डोंगरमळा
उत्तर:
रंग ढगांवर मावळतीचा,
लाल पिवळसर किती मजेचा,
झुळझुळ वारा नदीकाठचा.
बाजुस डोंगरमळा.

प्रश्न 2.
करू चला ……………. भेटायला
उत्तर:
करू चला सुरवात बरोबर,
सोडा सोडा रीळ भराभर,
पतंग चढवा हे वाऱ्यावर
ढगांस भेटायला.

प्रश्न 3.
खालील शब्दांना कवितेत कोणते शब्द आले आहेत ते सांगा.
उत्तरः

1. आकाश – आभाळ
2. हवेत उडणे – तरंगणे
3. मंद वारा – झुळझुळ वारा
4. सूर्यास्त – मावळती
5. मित्रांनो – गड्यांनो
6. पक्षी – पाखरे
7. त्याला – त्याजला

प्रश्न 4.
रिकाम्या जागी कवितेतील योग्य शब्द लिहा.
मउमउ ………………. पाय रोवुनी,
……………………. झटका दोरा ओढुनि,
………………….. जातिल वर वर चढुनी,
पंख नको ………………………………
उत्तर:
वाळुत, देऊ, पतंग, त्याजला

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. ढग
2. मजा
3. वारा
4. नदी
5. डोंगर
6. वाळू
7. पंख
8. आभाळ
9. चांगला

उत्तरः

1. मेघ
2. मौज
3. वात, वायू
4. सरिता
5. गिरी
6. रेती
7. पर
8. नभ
9. छान

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. सुरुवात
2. बरोबर
3. वर
4. रंगीत

उत्तर:

1. शेवट
2. चूक
3. खाली
4. रंगहीन

प्रश्न 3.
खाली एक षट्कोन दिला आहे. षट्कोनाच्या मधोमध एक शब्द दिला आहे व बाहेर त्या शब्दाशी संबंधित क्रियापदे दिली आहेत. त्या क्रियापदाचे योग्य रूप वापरून व गोलातील शब्द वापरून वाक्य बनवा.

उत्तर:

1. ती कविता लिहिते.
2. कौस्तुभने कविता सादर केली.
3. दर्शनने कविता ऐकवली.
4. सुषीने कविता गायली.
5. हेमलाने कविता पाठ केली.
6. अर्चनाला कविता स्फुरली.
7. गीतने कविता रचली.
8. आम्ही कविता वाचली.

प्रश्न 4.
‘प’ या अक्षरापासून तयार होणारे शब्द लिहा.
उत्तर:
पतंग, पंगत, परात, पगार, पवन, पक्षी, पर्वत

पतंग Summary in Marathi

पदयपरिचय:

‘पतंग’ या कवितेत पतंग उडवण्याच्या खेळाचे रंजक वर्णन कवीने केले आहे. मुलांना हा खेळ खेळताना आलेला अनुभव कवीने वर्णन केला आहे.

शब्दार्थ:

1. गड्यांनो – मित्रांनो (friends)
2. मावळती – सूर्य अस्ताला जाणे (sunset)
3. मजा – मौज (fun)
4. झुळझुळ – मंदपणे (gently)
5. डोंगरमळा – डोंगराभोवतीचा सपाट भूप्रदेश (the tract around or along a hill)
6. ढग – मेघ (clouds)
7. मऊ – नरम (soft)
8. रीळ – (roller)
9. रोवणे – खुपसणे (to plant)
10. झटका – जोरदार तडाखा (a smart blow)
11. पाखरे – छोटे पक्षी (a birdie)
12. वाळू – रेती (sand)

Balbharti Maharashtra State Board Class 5 Marathi Solutions Sulabhbharati Chapter 16 मी नदी बोलते Notes, Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Marathi Sulabhbharati Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते

5th Standard Marathi Digest Chapter 16 मी नदी बोलते Textbook Questions and Answers

1. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न (अ)
नदीचा जन्म कोठे होतो?
उत्तर:
नदीचा जन्म पर्वतावर होतो.

प्रश्न (आ)
नदी मोठी कशी होते?
उत्तर:
इतर नदया व ओढे नदीच्या प्रवाहात येऊन मिळतात, त्यामुळे नदी मोठी होते.

प्रश्न (इ)
नदीच्या पाण्याचा उपयोग लोक कशाकशासाठी करतात?

प्रश्न (ई)
नदीचा वेग कधी कमी होतो?
उत्तरः
नदी जेव्हा पर्वतउतारावरून सपाट मैदानी प्रदेशात येते, तेव्हा तिचा वेग कमी होतो.

प्रश्न (उ)
नदी आपल्याला कोणता संदेश देते?
उत्तर:
‘थांबला तो संपला’ हा संदेश नदी आपल्याला देते.

प्रश्न (ऊ)
तुमच्या जिल्ह्यात कोणकोणत्या नद्या आहेत?

2. पहिल्या दोन उदाहरणांचे निरीक्षण करा. त्यानुसार रिकाम्या जागा भरा.

प्रश्न 1.
पहिल्या दोन उदाहरणांचे निरीक्षण करा. त्यानुसार रिकाम्या जागा भरा.
उत्तरः

3. ‘हिरवेगार’ यासारखे रंगछटा दाखवणारे शब्द सांगा.

प्रश्न 1.
‘हिरवेगार’ यासारखे रंगछटा दाखवणारे शब्द सांगा.
उत्तर:

1. पिवळेधमक
2. पांढरेशुभ्र
3. निळाशार
4. लालभडक
5. काळेकुट्ट

4. ‘थांबला तो संपला’ यासारखी सुवचने सांगा.

प्रश्न 1.
‘थांबला तो संपला’ यासारखी सुवचने सांगा.
उत्तर:
1. ‘वृक्ष माझा सखा.’
2. ‘थेंबे थेंबे तळे साचे’.
3. ‘मूर्ती लहान पण किर्ती महान’.

5. खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.

प्रश्न 1.
खालील शब्द वाचा व तसेच लिहा.
पर्वत, सर्व, किर, पूर्व, मर्कट, सूर्य, प्रवास, चक्र, चंद्र, क्रमांक, प्रकार, ग्रह.

उपक्रम:

1. परिसर अभ्यासाची पुस्तके, वर्तमानपत्रे, नकाशे यांतून वेगवेगळ्या नद्यांची नावे शोधा. यादी करा.
2. नदीचे प्रदूषण कमी कसे करता येईल ते चर्चा करून सांगा.
3. खालील घोषवाक्ये पाहा. ‘पाणी वाचवणे’ या संदर्भातील आणखी घोषवाक्ये मिळवा व संग्रह करा.

पाण्याची बचत:

1. पाण्याची टंचाई आहे. पाणी जपून वापरा.

Marathi Sulabhbharati Class 5 Solutions Chapter 16 मी नदी बोलते Additional Important Questions and Answers

प्रश्न 1.
एका शब्दात उत्तरे लिहा.

1. माणसे नदीला अडवायला काय बांधतात?
2. लोक कचरा, खराब पाणी नदीत सोडून नदीला काय करतात?
3. शेवटी नदी कोणाला जाऊन मिळते?
4. नदी आपल्या आसपासचा परिसर कसा करते?
5. धरणाच्या वाहत्या पाण्यावर काय तयार होते?
6. माणसे नदीच्या पाण्यात काय सोडतात?

उत्तरः

1. धरण
2. प्रदूषित
3. सागराला
4. हिरवागार
5. वीज
6. सांडपाणी

2. खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदी कोणावर नाराज आहे?
उत्तर:
नदी माणसांवर नाराज आहे.

प्रश्न 2.
नदीकडून आपण काय शिकले पाहिजे?
उत्तर:
नदीकडून आपण ‘दुसऱ्यांना नेहमी देत रहा’, ‘थांबू नका’, ‘पुढे जात रहा’ हे शिकले पाहिजे.

प्रश्न 3.
शेवटी नदीचा प्रवास कुठे संपतो?
उत्तर:
जिथे नदी सागराला जाऊन मिळते, तिथे शेवटी नदीचा प्रवास संपतो.

प्रश्न 4.
नदी कोणत्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते?
उत्तर:
नदी धबधब्याच्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते.

प्रश्न 5.
तुम्हांला माहीत असलेल्या धरणांची नावे लिहा.
उत्तर:

1. कोयना
2. बारवी
3. खडकवासला
4. तानसा.

प्रश्न 6.
रिकाम्या जागा भरा.

1. नदीच्या पाण्याने ………………………. तयार करतात.
2. पर्वतउतारावरून नदी …………………… मैदानी भागात येते.
3. नदी दोन्ही किनाऱ्यावरील परिसर ……………………….. करते.
4. नदीच्या प्रवाहात ………………………… सोडतात.
5. नदी म्हणून माझा ………………………….. थांबतो.
6. ……………………. रूपाने पर्वतावरून खाली येते.

उत्तर:

1. वीज
2. सपाट
3. हिरवागार
4. सांडपाणी
5. प्रवास
6. धबधब्याच्या

प्रश्न 7.
चूक की बरोबर ते लिहा.

1. नदीचा जन्म जमिनीवर होतो.
2. नदीच्या पाण्याचा वापर पिण्यासाठी करतात.
3. नदी पर्वतउतारावरून खोलगट भागात येते.
4. माणसांच्या रस्ते, छोटी गांवे, शहरे यांच्याजवळून वाहताना नदी जास्तच प्रदूषित होते.
5. नदीचे पाणी खारट असते.
6. नदी सर्वांच्या उपयोगी येते.

उत्तर:

1. चूक
2. बरोबर
3. चूक
4. बरोबर
5. चूक
6. बरोबर

थोडक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
नदीला कोणत्या गोष्टींची खंत आहे?
उत्तर:
नदी जेव्हा पर्वतउतारावर सपाट मैदानी भागात येते, तेव्हा तिचा वेग कमी होतो. नदीचा दोन्ही किनाऱ्यांवरील परिसर हिरवागार होतो. शेतकरी शेतात भरपूर धान्य पिकवतात; असे असूनही त्या प्रवाहात सांडपाणी, कचरा टाकून पाण्याला प्रदूषित केले जाते, याची नदीला खंत आहे.

प्रश्न 2.
माणसे नदीच्या पाण्याचा उपयोग कशासाठी करतात?
उत्तर:
माणसे नदीच्या पाण्याचा वापर अनेक कारणांसाठी करतात. नदीच्या पाण्यावर वीज तयार केली जाते, कारखाने, पंप चालवण्यासाठी हीच वीज उपयोगी पडते, पिकांना पाणी देण्यासाठी, पिण्यासाठीही नदीच्या पाण्याचा उपयोग माणसे करतात.

प्रश्न 3.
नदीचे प्रदूषण कमी कसे होईल?
उत्तर:
नदीत कचरा नाही टाकला, गुरे पात्रात न धुता काठावरच धुतली, भांडी काठावरच धुण्यासाठी बादलीत पाणी घेतले, निर्माल्य टाकले नाही, सांडपाणी सोडले नाही, तर नदीचे प्रदूषण कमी होईल.

प्रश्न 4.
नदीचा शेतकऱ्याला काय फायदा होतो?
उत्तर:
नदी ही शेतकऱ्यासाठी जीवनदायीनी आहे. नदीच्या पाण्यामुळे शेतकरी शेतात भरपूर धान्य पिकवतात.

प्रश्न 5.
पाठ्यपुस्तक पृष्ठ क्र. 27 वरील चित्रांचे निरीक्षण करून तुमच्या शब्दांत पाच वाक्ये लिहा.
उत्तरः

1. नदीचा जन्म पर्वतावर होतो व इतर नदया, ओढे तिला येऊन मिळतात.
2. नदी वेगाने धबधब्याच्या रूपाने पर्वतावरून खाली येते.
3. नदयांचे पाणी अडवून त्यांवर धरणे बांधतात.
4. नदीच्या पाण्यावर वीज तयार केली जाते.
5. नदीच्या पाण्यावर शेतातील पंप चालवतात.

प्रश्न 6.
रिकाम्या जागा भरा.
उत्तरः

व्याकरण व भाषाभ्यास:

प्रश्न 1.
समानार्थी शब्द लिहा.

1. नदी
2. पर्वत
3. वीज
4. पाणी
5. वेग
6. खंत
7. गाव
8. शहर
9. समुद्र
10. भरपूर
11. वस्ती

उत्तर:

1. सरिता
2. मेरू
3. विदयुत
4. जल
5. गती
6. दुःख
7. ग्राम
8. नगर
9. सिंधू
10. खूप
11. वसाहत

प्रश्न 2.
विरुद्धार्थी शब्द लिहा.

1. जन्म
2. मोठी
3. खाली
4. भरपूर
5. उपयोगी
6. गाव
7. उंच
8. शेवटी
9. मला

उत्तर:

1. मृत्यू
2. लहान
3. वर
4. कमी
5. दुरूपयोगी
6. शहर
7. ठेंगू
8. आरंभी
9. तुला

प्रश्न 3.
वचन बदला.

1. नदी
2. ओढा
3. धरण
4. शेत
5. उडी
6. कडा
7. धबधबा
8. पर्वत
9. मैदान
10. किनारा
11. गोष्ट
12. वस्ती
13. गाव
14. शहर
15. कारखाना
16. धान्य

उत्तर:

1. नदया
2. ओढे
3. धरणे
4. शेते
5. उड्या
6. कडे
7. धबधबे
8. पर्वत
9. मैदाने
10. किनारे
11. गोष्टी
12. वस्त्या
13. गावे
14. शहरे
15. कारखाने
16. धान्य

प्रश्न 4.
‘पाणी वाचवणे’ या संदर्भात घोषवाक्ये लिहा.
उत्तरः

1. संपले पाणी तर संपेल जीवन.
2. जीवन म्हणजे पाणी.
3. पाणी अडवा पाणी जिरवा.
4. पाणी हे अमृत.
5. पाण्याला पर्याय नाही.

पाण्याची बचत

1. पाठ्यपुस्तक पान नं. 29 पाहून खालील प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा.

प्रश्न 1.
पाणी जपून का वापरावे?
उत्तर:
पाण्याची टंचाई आहे, म्हणून पाणी जपून वापरावे.

प्रश्न 2.
वॉटरबॅगमधील उरलेल्या पाण्याचे काय करावे?
उत्तर:
वॉटरबॅगमधील उरलेले पाणी वाया न घालवता ते झाडांना घालावे.

प्रश्न 3.
पाणी पिताना कोणती काळजी घ्यावी?
उत्तर:
पाणी पिताना आपल्याला हवे तेवढेच पाणी ग्लासमध्ये घ्यावे.

प्रश्न 4.
भरून ठेवलेले पाणी काय करू नये?
उत्तरः
भरून ठेवलेले पाणी शिळे समजून ओतून देऊ नये.

प्रश्न 5.
वाहने धुताना कोणती काळजी घ्यावी?
उत्तर:
वाहने धुताना पाण्याचा पाइप न वापरता वाहने ओल्या कपड्याने पुसून घ्यावीत.

प्रश्न 6.
नळ गळत असेल तर काय करावे?
उत्तर:
नळ गळत असेल तर तो ताबडतोब दुरूस्त करून घ्यावा.

प्रश्न 7.
खालील वाक्य योग्य की अयोग्य ते लिहा.

1. पाहुण्यांना पिण्यासाठी पाणी देताना तांब्या-पेल्याने पाणी दयावे.
2. नळ वाहता ठेवून कपडे, भांडी धुवावीत.
3. दात घासताना नळ सुरू ठेवावा.
4. शॉवरखाली अंघोळ न करता बादलीत पाणी घेऊन अंघोळ करावी.
5. पाण्याचा पाईप गाड्या धुण्यासाठी वापरावा.

उत्तर:

1. योग्य
2. अयोग्य
3. अयोग्य
4. योग्य
5. अयोग्य

मी नदी बोलते Summary in Marathi

पाठ्यपरिचय:

‘मी नदी बोलते….’ या पाठात लेखकाने नदीच्या उगमापासून ते सागराला जाऊन मिळेपर्यंतच्या प्रवासाचे वर्णन केले आहे.

शब्दार्थ:

1. जन्म – उत्पत्ती (birth)
2. पर्वत – मोठा डोंगर (a mountain)
3. ओढा – पाण्याचा प्रवाह (stream)
4. धरण – बांध, नदीमध्ये पाणी अडवण्यासाठी घातलेला बंधारा (a dam)
5. कारखाने – यंत्रशाळा (a factory)
6. शेत – धान्य पेरण्याची जागा (a farm)
7. पंप – पाणी वर चढण्याचे यंत्र (pump)
8. उडी – झेप (leap)
9. वेग – गती (speed)
10. कोसळणे – जोरात खाली पडणे (to pour in to rents)
11. धबधबा – उंचावरून खाली पडणारा पाण्याचा प्रवाह (waterfall)
12. सपाट – समतल, उंच सखल नसलेले (flat)
13. किनारा – काठ (a shore, a bank)
14. परिसर – Taalstel last (surroundings)
15. खंत – दुःख (regret)
16. सांडपाणी – कपडे, भांडी धुण्यातून तयार झालेले घाण पाणी (dirty and flowing used water)
17. कचरा – केर (garbage)
18. प्रदूषित – अशुद्ध (polluted)
19. वस्ती – वसाहत (colony)
20. प्रवास – सफर, भ्रमंती (a journey)

Balbharti Maharashtra Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 55 Textbook Exercise Important Questions and Answers.

Maharashtra State Board Class 5 Maths Solutions Chapter 16 Preparation for Algebra Problem Set 55

Question 1.
Say whether right or wrong.

(1) (23 + 4) = (4 + 23)
Answer:
27 = 27 is right

(2) (9 + 4) > 12
Answer:
13 > 12 is right

(3) (9 + 4) < 12
Answer:
13 < 12 is wrong

(4) 138 > 138
Answer:
Wrong

(5) 138 < 138
Answer:
Wrong

(6) 138 = 138
Answer:
right

(7) (4 × 7) = 30 – 2
Answer:
28 = 28 is right

(8) \(\frac{25}{5}\) > 5
Answer:
5 > 5 is wrong.

(9) (5 × 8) = (8 × 5)
Answer:
40 = 40 is right

(10) (16 + 0) = 0
Answer:
16 + 0
= 16
16 = 0 is wrong

(11) (16 + 0) = 16
Answer:
16 = 16 is right.

(12) (9 + 4) = 12
Answer:
13 = 12 is wrong.

Question 2.
Fill in the blanks with the right symbol from <, > or =.

(1) (45 ÷ 9) [ ] (9 – 4)
Answer:
45 ÷ 9 = 5,
9 – 4 = 5 5
= 5
so, (45 + 9) = (9 – 4)

(2) (6 + 1) [ ] (3 × 2)
Answer:
6 + 1 = 7,
3 x 2 = 6
7 > 6
so, (6 + 1) > (3 x 2)

(3) (12 × 2) [ ] (25 + 10)
Answer:
12 x 2 = 24,
25 + 10 = 35
24 < 35
so, (12 x 2) < (25 + 10)

Question 3.
Fill in the blanks in the expressions with the proper numbers.

(1) (1 × 7) = ( [ ] × 1)
Answer:
1 x 7 = 7,
7 x 1 = 7
so, (1 x 7) = ( 7 x 1)

(2) (5 × 4) > (7 × [ ] )
Answer:
5 x 4 = 20, 7 x ………… must be less than 20.
7 x 2 = 14
so, (5 x 4) > ( 7 x 2)

(3) (48 ÷ 3) < ( [ ] × 5)
Answer:
48 – 3 = 16,
5 x 4 = 20
5 x 3 = 15
16 > 15 and 16 < 20 so, (48 + 3) <(4 x 5)

(4) (0 + 1) > (5 × [ ] )
Answer:
0 + 1 = 1,
5 x 1 = 5
5 x 0 = 0
1 < 5 and 1 > 0 so, (0 + 1) > (5 x Q)

(5) (35 ÷ 7) = ( [ ] + [ ] )
Answer:
35 ÷ 7 = 5,
3 + 2 = 5 so, (35 + 7) = (3 + 2)

(6) (6 – [ ] ) < (2 + 3)
Answer:
6 – < 2 + 3 = 5
5 > 6 – 2
so, (6 – 2) < (2 + 3)

Using letters
Symbols are frequently used in mathematical writing. The use of symbols makes the writing very short. For example, using symbols, ‘Division of 75 by 15 gives us 5’ can be written in short as ‘75 ÷ 15 = 5’. It is also easier to grasp.

Letters can be used like symbols to make our writing short and simple.

While adding, subtracting or carrying out other operations on numbers, you must have discovered many properties of the operations.

For example, what properties do you see in sums like (9 + 4), (4 + 9)?

The sum of any two numbers and the sum obtained by reversing the order of the two numbers is the same.

Now see how much easier and faster it is to write this property using letters.

• Let us use a and b to represent any two numbers. Their sum will be ‘a + b’.

Changing the order of those numbers will make the addition ‘b + a’. Therefore, the rule will be : ‘For all values of a and b, (a + b) = (b + a).’

Let us see two more examples.

• Multiplying any number by 1 gives the number itself. In short, a × 1 = a.
• Given two unequal numbers, the division of the first by the second is not the same as the division of the second by the first.

In short, if a and b are two different numbers, then (a ÷b) ≠ (b ÷a).

Take the value of a as 8 and b as 4 and verify the property yourself.

Preparation for Algebra Problem Set 54 Additional Important Questions and Answers

Say whether right or wrong.

(1) (15 ÷ 3) =5
Answer:
5 = 5 is right.

(2) (2 x 1) = 1
Answer:
2 = 1 is wrong.

(3) (16 ÷ 8) = (2 x 2)
Answer:
2 = 4 is wrong.

(4) (13 – 7) = 6
Answer:
6 = 6 is right.

(5) (1 x 0) = 1
Answer:
1 = 1 is wrong.

(6) (1 + 0) = 1
Answer:
1 = 1 is right.

Fill in the blanks with the right symbol from <, >, or =.

(1) (12 + 6) (10 X 2)
Answer:
12 + 6 = 18,
10 x 2 = 20
18 < 20
so, (12 + 6) < (10 x 2)

(2) (4 X 5) (10 X 2)
Answer:
4 x 5 = 20,
10 x 2 = 20
20 = 20
so, (4 x 5) = (10 x 2)

(3) (7 + 3) ………….. (3 X 3)
Answer:
7 + 3 = 10,
3 x 3 = 9
10 > 9
so, (7+ 3) > (3 x 3)

Fill in the blanks in the expressions with the proper numbers.

(1) (8 + ………….. ) = (8 x 1)
Answer:
8 + ……………. = 8,
8 x 1 = 8
8 + 0 = 8
so, (8 + 0) = (8 x 1)

(2) (5 x 6) > (14 x ……….. )
Answer:
5 x 6 = 30,
14 x 1 = 14
14 x 2 = 28
14 x 3 = 42
30 >28
so, (5 x 6) >(14 x 2)

(3) (6 X 7) < ( x 5)
Ans.
6 x 7 = 42,
9 x 5 = 45
42 < 45, 50, 55
so, (6 x 7) < (9 x 5)